Đêm 20/4, giá dầu tại Mỹ đã giảm xuống mức thấp kỷ lục -37,63 USD/thùng. Theo các chuyên gia thế giới dự đoán, giá dầu giảm xuất phát từ nguyên nhân của đại dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp COVID-19. Đây là mức thấp nhất kể từ năm 1983 trong cuộc khủng hoảng giá dầu tại Mê-xi-cô.
Với tình hình giá dầu thế giới xuống thấp như vậy thì triển vọng giá nhiên liệu trên thị trường Việt Nam sẽ như thế nào? Đây chắc chắn là vấn đề rất nhiều người muốn quan tâm.
Vì sao giá dầu có thể âm?
Một khi dầu thô được bơm ra khỏi mặt đất, sản phẩm phải được chứa và vận chuyển đến điểm tiêu thụ. Khi đó, nhà sản xuất sẽ phải trả tiền cho quá trình này.
Khi giá dầu lao dốc, nhà sản xuất có thể sẽ mất tiền khi bán dầu, đơn giản là vì họ không thể thu lại chi phí sản xuất. Tuy nhiên, trong trường hợp xấu như hiện nay thì chẳng ai muốn mua dầu thô vì các nền kinh tế đều đang bị phong tỏa một phần hoặc trên toàn quốc, hoạt động sản xuất và tiêu dùng đều đình trệ.
Khi nhu cầu dầu thô suy yếu, các kho chứa bắt đầu được lấp đầy, đặc biệt là tại Cushing, Oklahoma - địa điểm vận chuyển dầu WTI đi tiêu thụ.
"Các thương nhân nắm bắt thời cơ khi giá dầu rẻ và bơm đầy kho chứa. Tuy nhiên lúc này, kho chứa dầu WTI đã đạt giới hạn vật lí", nhà phân tích Louise Dickson của Rystad Energy nói.
Ông Nysveen lí giải, khi không còn kho chứa dầu WTI và không có khách hàng muốn mua dầu, giá dầu có thể về âm và trên thực tế thì đã giảm xuống -37 USD/thùng trong phiên 20/4.
Hợp đồng dầu thô giao tháng 5 sẽ hết hạn vào hôm nay (21/4) và khoảng cách về giá đã tăng chóng mặt vì ngày càng nhiều nhà đầu tư dự đoán rằng nhu cầu sẽ khó phục hồi ít nhất là cho đến mùa thu năm nay, từ đó gây ra tình trạng bán tháo lịch sử.
Nhà sản xuất sẽ phải trả tiền cho người mua dầu
Giá dầu thô giao tháng 6 và tháng 7 vẫn ổn định trong phiên giao dịch 20/4. Tuy nhiên, nếu giá dầu thô tiếp tục ở ngưỡng âm, nhà sản xuất sẽ phải cho không dầu hoặc trả tiền cho người mua để mang dầu đi chứ không phải tự trữ dầu trong kho chứa.
"Họ sẽ không thể bán dầu vì chẳng ai muốn mua", ông Nysveen đề cập đến trường hợp giá dầu tiếp tục xấu đi. "Khi đó, nhà sản xuất thực chất phải trả tiền cho ai đó để mang dầu đi".
Tại sao nhà sản xuất không đóng cửa giếng dầu cho đến khi giá tăng trở lại? Nhà phân tích Nysveen cho rằng mọi việc không dễ như vậy. Trong một số trường hợp, đóng cửa giếng dầu có thể "phá hủy" nguồn tài nguyên đó.
"Cho nên không phải lúc nào cũng có thể ngừng sản xuất dầu", ông Nysveen nói.
Giá nhiên liệu trên thị trường liệu có rẻ như cho?
Trước hết, chúng ta cần hiểu WTI là dầu nội địa không phải dầu được khai thác ngoài khơi. Chính vì lý do đó mà lượng dầu này cần các bể chứa và đường ống vận chuyển. Suốt hơn 3 tháng qua, dưới tác động của dịch bệnh Covid 19, nhu cầu năng lượng tại Hoa Kỳ cũng như các nước trên thế giới đã sụt giảm nghiêm trọng do sự giảm thiểu hoạt động của ngành giao thông vận tải toàn cầu.
Chính vì thế mà các bể chứa dầu của Hoa Kỳ đang được lấp đầy một cách nhanh chóng khi không được vận chuyển đến các nơi khác. Thêm vào đó, thị trường mua bán dầu thô không phải chỉ có giao ngay từ nhà sản xuất đến người có nhu cầu mà nó còn là một thị trường giao sau cho hoạt động phòng ngừa rủi ro và "đầu cơ".
Tại đó, nơi mà mọi người đặt mua các hợp đồng tương lai (ở đây sẽ giao vào tháng 5) trở nên hoảng loạn khi dự báo rằng sẽ không còn nơi để chứa lượng dầu đến hạn và chi phí thuê bồn chứa và ống dẫn trở nên đắt đỏ hơn bao giờ hết thì họ tìm cách "tống khứ" các hợp đồng tương lai đó đi. Điều đó tạo nên sự điên loạn của giá dầu WTI ở mức "âm".
Vậy có phải tất cả các loại dầu đều âm và chúng ta sắp được hưởng mức giá nhiên liệu rẻ? Không hoàn toàn như vậy. Chỉ là những hợp đồng tương lai vào thời điểm "không đất dung thân" và là dầu nội địa Mỹ mới có tình trạng trên. Giá dầu Brent vẫn đang ở mức 20 USD/thùng.
Như vậy, sau khi các hợp đồng tương lai đang có một trạng thái hoảng loạn trên được xử lý hết thì giá dầu sẽ bình thường trở lại ở một mức giá "bình thường nhất có thể" trong bối cảnh sản lượng dầu sẽ bị cắt giảm mạnh.
Về triển vọng giá nhiên liệu gần như cho không tại Việt Nam sẽ không xảy ra vì chúng ta cũng không thể lấy dầu WTI đổ vào xe để sử dụng ngay mà còn một loạt chi phí khác bao gồm: vận chuyển, lọc hóa dầu và các loại thuế phí khác nữa. Tuy nhiên, đây cũng là một trong những thiệt hại đáng kể và đầu tiên của giá dầu bởi ảnh hưởng của dịch COVID-19.
tổng hợp.