Vào tháng 5, cả tờ Globe and Mail và chương trình phát thanh As It Happens của CBC đều đưa tin ca ngợi một cựu chiến binh Không quân Hoàng gia Canada và những nỗ lực của ông trong việc đưa người tị nạn Ukraine đến Canada sau Thế chiến thứ hai.
Trung úy chuyến bay Bohdan Panchuk là người đứng sau Hiệp hội Quân nhân Canada gốc Ukraine (UCSA), hỗ trợ các nhu cầu văn hóa và xã hội của những người Canada gốc Ukraine phục vụ ở nước ngoài trong Thế chiến thứ hai. Panchuk cũng tham gia vào nỗ lực đưa tới 30.000 người tị nạn Ukraine được đưa đến Canada sau chiến tranh.
Phương tiện truyền thông tập trung vào Panchuk, người qua đời năm 1987, xuất hiện vì các nhóm người Ukraina ở Canada và Vương quốc Anh đang tôn vinh ông và UCSA bằng cách cho ra mắt một cửa sổ kính màu nhân kỷ niệm 75 năm Chiến thắng ở Châu Âu.
Bằng mọi cách, Panchuk đã đóng góp vào nỗ lực chiến tranh của Canada và giúp đỡ những người tị nạn Ukraina từ châu Âu bị chiến tranh tàn phá.
Heinrich Himmler, thủ lĩnh SS và là một trong những kẻ chủ mưu vụ sát hại sáu triệu người Do Thái, kiểm tra những người Ukraina tình nguyện gia nhập Sư đoàn SS số 14 Galicia. Sau chiến tranh, khoảng 2.000 thành viên của sư đoàn được phép đến sống ở Canada.
Nhưng thiếu những lời khen ngợi trong bài báo của Globe và chương trình phát sóng của CBC là thông tin chi tiết về một số “người tị nạn” Ukraine mà Panchuk đã thuyết phục được chính phủ Canada chấp nhận - 2.000 thành viên Waffen SS của Adolf Hitler.
Panchuk đã có thể đưa các thành viên của Sư đoàn Waffen SS số 14 Galicia vào Canada bằng cách nói dối về quá khứ của họ.
Các thành viên của đơn vị đã đầu hàng lực lượng Đồng minh và đang bị giam giữ trong một trại ở Ý. Trong nỗ lực che giấu mối liên hệ với SS, đơn vị này đã đổi tên trong vài ngày cuối của cuộc chiến thành Sư đoàn 1 Quân đội Quốc gia Ukraina.
Panchuk đang cố gắng thuyết phục Canada chấp nhận một số lượng lớn binh sĩ từ đơn vị nhưng anh ấy gặp phải một vấn đề lớn. Chính phủ Canada sẽ không chấp nhận bất kỳ ai tình nguyện phục vụ trong quân đội Đức là người nhập cư.
Người Ukraina không chỉ tự nguyện phục vụ trong guồng máy chiến tranh của Hitler mà họ còn háo hức đăng ký vào Waffen SS, tổ chức đã bị tòa án tội phạm chiến tranh Nuremberg tuyên bố là một tổ chức tội phạm.
Những người phục vụ trong Sư đoàn Waffen SS số 14 Galicia đã tuyên thệ với Hitler và được giáo dục về học thuyết của Đức Quốc xã. Các sĩ quan Ukraine đã được huấn luyện tại các cơ sở SS trong trại tập trung Dachau.
Trên thực tế, một số thành viên của sư đoàn đã ghi lại trong hồi ký của họ rằng các tù nhân trong trại tập trung được yêu cầu cởi mũ như một dấu hiệu tôn trọng SS Ukraine. Các thành viên của đơn vị được xăm hình SS dưới cánh tay trái để biểu thị nhóm máu của họ. Lãnh đạo sư đoàn bao gồm một số nhân vật chủ chốt đã trực tiếp tham gia vào Holocaust.
Nhà sử học Ukraine Olesya Khromeychuk lưu ý, là một phần trong nỗ lực yêu cầu Canada chấp nhận binh sĩ SS Ukraine, Panchuk đã đưa ra một “câu chuyện tích cực miêu tả những người Galicia trước đây là một đơn vị Quân đội Đức chống Liên Xô”. Cô ấy là tác giả của cuốn sách “Những người Ukraine không xác định”, xem xét những câu chuyện khác nhau xung quanh Sư đoàn Waffen SS số 14 Galicia.
Không có đề cập đến SS. Thay vào đó, người Ukraine được Panchuk miêu tả là nạn nhân, bị buộc phải chia rẽ trái với ý muốn của họ.
Nếu các quan chức nhập cư Canada thực sự điều tra sâu về lai lịch của sư đoàn Waffen-SS số 14, họ sẽ tìm thấy rất ít nạn nhân trong hàng ngũ của sư đoàn này. Per Anders Rudling, một nhà sử học về lịch sử Đông Âu và Phó Giáo sư tại Khoa Lịch sử tại Đại học Lund, giải thích: “Các tình nguyện viên (thuộc Phân khu Galicia) đã cam kết vì chiến thắng của Đức, trật tự Châu Âu Mới và cá nhân Adolf Hitler”.
Sư đoàn này không chỉ chiến đấu với Quân đội Ba Lan mà còn tham gia vào việc trấn áp cuộc nổi dậy toàn quốc Slovakia và truy lùng những người theo đảng phái chống Đức Quốc xã ở Slovenia. Cũng có những cáo buộc về tội ác chiến tranh do các thành viên sư đoàn gây ra.
Trong khi một số người trong chính phủ Canada không tìm hiểu sâu về lý lịch của những “người tị nạn” Ukraine, thì các quan chức chính phủ Anh biết họ đang đối phó với ai và rất vui lòng giao quân SS vào lòng Canada. Một báo cáo từ Thứ trưởng Ngoại giao Anh lưu ý: “Sư đoàn là một sư đoàn SS và về mặt kỹ thuật, tất cả các sĩ quan và NCO cấp cao của nó đều phải chịu trách nhiệm xét xử như tội phạm chiến tranh”.
Chính phủ Anh cũng chỉ biết việc kiểm tra lý lịch sơ sài đã được tiến hành đối với các thành viên sư đoàn và hoạt động của họ trong chiến tranh. Năm 2005, việc công bố các tài liệu mới từ kho lưu trữ của Anh đã vạch ra mức độ nỗ lực vào cuối những năm 1940 nhằm đưa các thành viên của Sư đoàn Waffen SS số 14 Galicia sang Canada.
Beryl Hughes, người đang giải quyết vấn đề cho Bộ Nội vụ Anh, viết: “Những gì chúng tôi biết ít về thành tích chiến tranh của họ là tồi tệ”. Hughes nói thêm trong một ghi chú khác vào năm 1948: “Chúng tôi vẫn hy vọng chuyển được những tù binh PoW Ukraina ít được mong muốn hơn sang Đức hoặc Canada”.
Ngay cả Panchuk cũng biết anh ta đang đối phó với một số cá nhân khó ưa nhưng điều đó không ngăn cản anh ta lừa dối. “Chúng ta phải bảo vệ nguyên tắc dành cho người tị nạn và DP (người di dời) và nạn nhân của chiến tranh, nhưng trên thực tế, Chúa cấm và bảo vệ chúng ta nếu một số tên cướp ký sinh này xâm nhập vào Canada,” ông viết cho một đồng nghiệp, John. Karasevich.
Không phải tất cả mọi người đều bị lừa. Một số thành viên của cộng đồng Canada-Ukraina biết chính xác những “người tị nạn” này là ai và chiến dịch của Panchuk vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ Hiệp hội những người Ukraine thống nhất ở Canada, Khromeychuk, nhà sử học, tiết lộ trong cuốn sách của mình. “Rõ ràng là ông Panchuk và Hiệp hội của ông đã quên sự thật, rằng không người Canada nào có thể quên hoặc cảm thấy rằng người Canada đã quên những người con trai của họ đã hy sinh trên chiến trường châu Âu,” hiệp hội viết cho các quan chức nhập cư Canada. “Sư đoàn Ukraina (Galicia) là một phần của quân đội Hitler. Để chống lại họ, các chàng trai Canada của chúng ta đã chiến đấu trên chiến trường Ý. Nhiều người con trai người Canada vẫn còn ở đó, bị bắn bởi RẤT NHIỀU NGƯỜI mà ông Panchuk mong Bộ của ông đưa đến Canada.”
Nhưng áp lực từ giới vận động hành lang theo chủ nghĩa dân tộc Ukraina ở Canada cũng như chính phủ Anh là quá lớn và Panchuk đã thành công. Có tới 2.000 thành viên của Sư đoàn SS số 14 Galicia đến Canada vào những năm 1950 và ngay lập tức bắt đầu minh oan và che đậy quá khứ của mình.
Hiệu quả của sự minh oan đó đã được thể hiện vào năm 2020 - cả CBC lẫn Globe and Mail dường như không có manh mối nào về mối liên hệ giữa SS với “những người tị nạn” của Panchuk. Bài báo của Globe thậm chí còn đăng một bức ảnh Panchuk đến thăm các thành viên của “Sư đoàn Galicia của Ukraine” vào năm 1947 khi họ chờ được thả khỏi trại PoW ở Ý. Các nhà báo và biên tập viên ảnh của Globe không hề biết rằng những người trong ảnh là thành viên của Sư đoàn Waffen SS số 14 khét tiếng Galicia.
By David Pugliese
Nguồn: http://espritdecorps.ca/history-feature/the-rcaf-officer-who-brought-hitlers-waffen-ss-to-canada