Vùng đất nhiều biến động
Cụm 3 tỉnh cực nam của Thái Lan là Pattani, Yala và Narathiwat và có ít tuyến đường du lịch đến đây. Trong lịch sử, 3 tỉnh này từng thuộc bang Pattani, do một vị sultan (gần giống với nhà vua/lãnh đạo một bang, vùng Hồi giáo) cai quản , nằm sát bang Kelantan của Malaysia. Theo dòng thời gian, Pattani bị người Xiêm (Thái Lan bây giờ) chiếm được.
Du khách đến đây vẫn có thể nhận thấy Pattani mang dáng dấp của một vùng đất của cư dân Hồi giáo rõ nét. Pattani có rất nhiều đền thờ Hồi giáo lớn. Người dân mặc trang phục theo kiểu Hồi giáo và những truyền thống gia đình được duy trì khá mềm mại theo văn hóa bản địa.
Bạn tôi, một cô gái Hồi giáo làm bánh ở Pattani kể: “Cha tôi giảng dạy Lịch sử Hồi giáo ở Đại học Hoàng tử Songkla, nhưng ông không ép tôi phải đeo khăn choàng. Đó là chọn lựa của chị em tôi. Trước đây tôi cũng không đeo khăn, nhưng bây giờ thì thích vậy.” Đó là cách một số gia đình Hồi giáo cấp tiến ở Pattani ứng xử với truyền thống trong thời hiện đại.
Chính vì vậy, khi đến cực nam Thái Lan, du khách sẽ không bắt gặp không khí bảo thủ và nghiêm cẩn ở Indonesia hay một số vùng ở Malaysia, thay vào đó là thái độ sống vui tươi, màu sắc, nhưng vẫn đậm nét riêng.
Betong - thị trấn xinh xắn
Betong nằm sát biên giới giáp bang Kedah của Malaysia. Những ngày cuối tuần, người dân Malaysia qua đây để mua sắm, vui chơi, và tận hưởng không khí thư giãn bởi Betong là trung tâm thương mại và giải trí của khu vực.
Thị trấn nhỏ này nổi tiếng về ẩm thực với điểm nhấn là cơm gà. Người địa phương nói, trong một ngày bạn có thể ăn khoảng 10 loại cơm gà Hải Nam theo kiểu hơi khác nhau của từng gia đình. Người Hoa thường là chủ các tiệm cơm và gia giảm khác đi để có phong cách riêng.
Ngoài ra, món ăn của người Hồi giáo tại Betong có đặc trưng khác với nhiều nơi. Ẩm thực ở đây rất nhiều rau, các loại hoa, nước dừa, đọt cây, vỏ trái cây, trái cây... phối với cách nấu ăn Halah khiến cho món ăn thú vị, lành mạnh cho sức khỏe và rất dễ ăn với người nước ngoài. Không quá nặng các thành phần thịt, động vật... đồ ăn người Hồi giáo ở miền nam Thái Lan có màu sắc khác biệt, phối với phong cách ẩm thực thân thiện với sức khỏe của người Thái.
Với nỗ lực xây dựng Betong thành một thị trấn thân thiện với du khách, các nghệ sĩ địa phương đang theo đuổi dự án từng không gian góc phố trở nên chốn tươi vui, hài hước. Tranh tường vì thế lên ngôi với các chủ đề như một chú mèo đứng cuối phố, cô bé đứng nhìn xe đạp, ông hàng cà phê đông khách, chó con chạy theo chủ trên đường. Có những tác phẩm tranh tường to bằng cả tòa nhà ba tầng, đem lại không khí rất dễ chịu trong thị trấn.
Thị trấn Betong thân thiện với những tác phẩm tranh tường vui mắt
Narathiwat - hơi thở thiên nhiên
Cả ba tỉnh cực nam Thái Lan đều sở hữu rừng quốc gia Hala Bala nguyên vẹn và phong phú về động thực vật. Cổng vườn quốc gia nằm ở tỉnh Yala, trên đường từ Pattani đến Betong. Một cổng khác của vườn nằm ở tỉnh Narathiwat.
Hàng năm vào mùa khô, du khách thám hiểm người Nhật thường đến đây, đi chụp ảnh động vật và ngắm núi. Hala Bala được bảo tồn rất tốt. Động vật trong rừng cực kỳ phong phú. Vào bất cứ mùa nào trong năm, du khách cũng có thể thấy chim hồng hoàng bay và đậu gần gũi người. Chim hồng hoàng còn là biểu tượng của vườn với số lượng loài và hình dáng rất đa dạng.
Những ai mê trekking lại chon Hala Bala vì họ có thể bắt gặp dấu chân gấu, lợn rừng trong chuyến thám hiểm. Rừng mưa ở Hala Bala ẩm ướt gần như suốt năm, trừ một số thời gian ngắn vào đỉnh điểm mùa hè. Cứ năm phút lại có một trận mưa ập tới. Chiều xuống ở Hala Bala, độ ẩm cao khiến cho cả khu rừng chìm trong biển sương mù và hơi nước.
Du khách đến Hala Bala thường tìm chỗ thích hợp để ngắm biển sương mù vào sáng sớm hoặc hoàng hôn. Đây là điểm cực kỳ ấn tượng mà khu rừng ban tặng cho người ở miền nam Thái Lan.
Để đi từ Bangkok đến cực nam Thái Lan, bạn có thể đặt chuyến bay từ Bangkok - Hat Yai, sau đó bắt xe minivan để về Pattani, Yala, Narathiwat, có nhiều tuyến mỗi ngày.
Tàu lửa từ Bangkok có tuyến đến Hat Yai, Pattani, Yala, thời gian di chuyển khoảng 12 -15 giờ.
Từ Pattani, bạn có thể đi đến thị trấn Betong bằng cách ra bến xe bus Pattani, hỏi taxi (thực ra là dòng xe Mercedes cũ rất đẹp) giá chỉ khoảng 200 - 300 baht để đi từ Pattani đến Betong khi mỗi xe đủ 5 khách. Xe chạy suốt ngày.
Pattani là trung tâm nghệ thuật của miền nam Thái Lan, bạn có thể đến quán cafe The R.I.P, đây là nhà của một nghệ sĩ tranh khắc gỗ và là tụ điểm của các buổi hội thảo về nghệ thuật, chính trị, báo chí do các học giả và trí thức từ Bangkok và Đại học Hoàng tử Songkhla tổ chức.
Trung tâm nghệ thuật Art Pattani Space là nhà của một họa sĩ trẻ nổi tiếng tại khu vực này, anh giảng dạy tại Đại học Hoàng tử Songkla và có tranh đoạt giải tại Bangkok. Tên tuổi của anh cũng nổi tiếng trong giới nghệ sĩ Hồi giáo. Anh am hiểu các dòng chảy văn hóa, sự xung đột và diễn tả điều đó trong các tác phẩm tại trung tâm. Nơi đây cũng là tụ điểm để nghệ sĩ miền cực nam Thái Lan triển lãm tác phẩm của họ.