Rau cải cúc còn có tên gọi khác là cúc tần ô, rau cúc, rau tần ô. Cải cúc là cây thân thảo sống quanh năm.
Theo Y học dân tộc, rau cải cúc có vị ngọt, hơi đắng, the, thơm, tính hơi mát, lành không độc, có tính năng tiêu thực, lợi trường vị, thanh đàm hỏa, yên tâm khí.
Cải cúc có công hiệu chữa đau đầu kinh niên, trị ho lâu ngày, làm tán phong nhiệt, chữa đau mắt, thường được sử dụng cho các chứng như: ăn kém tiêu, viêm họng, viêm phế quản...
Trong ẩm thực rau cải cúc được dùng nhiều trong các bữa ăn gia đình với các món nấu,xào luộc nhất là món lẩu thì cải cúc là một loại rau rất được ưa chuộng.
Dưới đây là một số cách chế biến rau cải cúc dựa trên các bài thuốc dân gian có tác dụng chữa bệnh:
1- Chữa ít sữa sau sinh
Để nhiều sữa sau sinh, sản phụ nên bổ sung món rau cải cúc và thịt nạc, cách chế biến tốt nhất là hấp cách thuỷ.
Các làm như sau: rau cải cúc 300g, thịt lợn nạc 150g, lạc nhân 50g, mắm muối vừa đủ. Rau cải cúc nhặt rửa sạch. Lạc nhân giã nhỏ. Thịt lợn nạc rửa sạch băm nhỏ trộn với lạc, mắm muối, viên thành viên bằng quả táo.
Dùng bát to, đặt lớp cải cúc ở đáy bát, sau đó cho thịt vào, trên cùng lại rải lớp cải cúc, đem hấp cách thuỷ, khi chín chia làm 2 lần ăn với cơm. Cần ăn liền 3 – 5 ngày.
2- Chữa ho ở trẻ em:
Lá cải cúc 20g thái nhỏ, thêm một ít mật ong vào đem hấp cách thủy, lấy nước để uống trong ngày.
Cải cúc có công hiệu chữa trị ho lâu ngày, làm tán phong nhiệt, chữa đau mắt,…
3- Chữa ho dai dẳng ở người lớn:
Lấy 150g cải cúc đem nấu canh với 200g phổi heo, nêm nếm gia vị. Dùng liền 3-4 ngày cho một liệu trình.
4- Trị đau đầu kinh niên:
Lấy một ít cải cúc đem nấu lấy nước, mỗi ngày dùng độ 30g nước đã nấu này. Bên ngoài thì dùng lá cải cúc hơ nóng chườm đắp lên đỉnh đầu và hai bên thái dương vào buổi tối trước khi đi ngủ (hoặc mỗi khi thấy nhức đầu).
5-Trị đau mắt, hoa mắt
Để trị đau mắt, bạn lấy 1 nắm rau cải cúc thái nhỏ nấu với một con cá diếc to khoảng 3 ngón tay người lớn để ăn sẽ có tác dụng bất ngờ. Ngoài dùng lá rau cải cúc rửa sạch, hơ nóng chườm lên mắt (hoặc cho vào vải mỏng chườm).
Để trị hoa mắt, chóng mặt, hãy dùng 200g cải cúc, một con cá diếc độ 1/2 kg làm sạch, rán vàng, cho rượu và gừng, nước sôi đung với lửa nhỏ cho cá chín thì cho cải cúc vào và nấu đến sôi lại. Làm trong liệu trình 10 ngày, bạn sẽ thấy hiệu quả nhanh chóng.
6-Hạ huyết áp
Khi bị cao huyết áp, ngoài thuốc thì người bệnh cần ăn nhạt, hạn chế mỡ động vật, kiêng các chất kích thích... Ngoài ra, chế độ ăn hàng ngày nếu đúng vụ nên bổ sung thêm rau cải cúc. Axit amin và tinh dầu có trong cải cúc có tác dụng làm thanh sáng đầu óc và giáng áp.
Cách chế biến: Bên cạnh cách ăn như món rau xanh hàng ngày, bạn có thể ép lấy nước cốt uống, mỗi ngày chừng 50ml, chia 2 lần sáng, chiều. Đặc biệt thích hợp với những người bị cao huyết áp có kèm theo đau và nặng đầu.
7-Giải cảm
Để giải cảm: lấy 150g cải cúc tươi, rửa sạch cho ráo nước sau đó cho vào bát to, đổ cháo đang sôi lên trên để 5-10 phút cho đỡ nóng thì trộn rau lên ăn, ngày ăn 2-3 lần. Bài thuốc này vừa đơn giản lại có tác dụng giải cảm nhanh.
8- Giúp ôn ấm cơ thể:
Lấy 1/2 kg cải cúc, một đầu cá mè to, một ít gừng tươi, một ít rượu, và gia vị. Đầu cá mè rửa sạch, rán cho vàng thơm, cho gừng vào đảo đều rồi tưới rượu lên và lượng nước vừa đủ hầm chín.
Cho cải cúc vào nấu đến sôi, nêm nếm gia vị vừa dùng. Món này có công dụng ôn trung, tán hàn, chữa ho đờm, nhức đầu, chóng mặt buồn nôn do tiêu hóa kém, suy nhược, hay lạnh…